Yangın Yeri İnceleme
Yangına müdahaleyi itfaiye yapar ve söndürmekle yükümlüdür. Bu esnada kolluk kuvvetleri yangın mahallinin güvenliğini sağlar ve olayla ilgili bilgi edinmeye çalışır. İtfaiye yangını söndürdükten sonra yangınla ilgili tutanak tutarak tespitlerini belirtir. Bu tutanakta yangın ihbarının zamanını, ihbar edenin kimliğini, yangın mahalline ne zaman ulaşıldığı, yangının ne kadar sürede söndürüldüğü, yangın yerinin adresi, kime ait olduğu, yangının ne ile söndürüldüğü, yangının türü ve hasar durumu gibi teknik bilgileri içerir. Şüpheli durum fark edilirse ilgili yerlere bildirilir.
Yangın mahallinin incelenmesinin amacı yangının ilk olarak kasıt sonucu mu yoksa kaza sonucu mu çıktığını öğrenmek; kaza sonucuysa ne tür bir kaza olduğunu belirlemek, kasıt sonucu ise ne şekilde ve ne amaçla çıkarıldığını ve kimin veya kimlerin çıkardığını belirlemektir. Yangın olaylarında bu nedenlerin her biri akla gelmeli ve bu nedenler karşımıza iç içe girmiş olarak çıkabilir. Yangın olaylarında bunların her birinin hukuki değeri vardır. Yangına neyin sebep olduğu ortaya konulmalıdır. En önemlisi de sabotaj ve kundaklama boyutunu ortaya koymak gerekir. Sorumlular ve sorumluluk derecesi belirlenmesi hukuki süreçte önemlidir.
Yangın incelemecilerinin olay mahallinde inceleme yapması itfaiyenin yangın olayını söndürüp soğutma işlemini tamamlayasıya kadar mümkün değildir, fakat itfaiyenin işlemlerini tamamlamasına kadar geçen süre sarfında yangın uzmanlarının büyük bir dikkat ve özenle yapması gereken işlemler vardır. Bunlar aşağıdadır:
· Yangın uzmanları olay yerine ilk vardığında kolluk kuvvetinin, itfaiye, sivil savunma ve sağlık ekibinin sorumluları ile irtibata geçerek o ana kadar yapılan faaliyetler hakkında bilgi toplar,
· Yangın bölgesindeki görevli personelin kimlikleri tespit edilir,
· Yangın söndürülüp soğutma işlemi bitirilinceye kadar bütün faaliyetleri kayıt altına alır,
· Seyirci kalabalığın, bölgedeki araçların, bölgeye giren ve çıkan araçlar ile kişilerin kamera görüntülerini alır,
· Yangını izleyenlerden yetkililer dışında aşırı derecede ilgisiz soru soranlar tespit edilir,
· Yangın mahallinde güvenlikten sorumlu kimseler var ise olması gereken zamanda görevli olup olmadığı, hareketleri takip edilir
· Yangın yerindeki alev ve duman rengini, yüksekliğini ve yangından kaynaklanan ses ve patlamaları kameraya alır,
· Yangın bölgesindeki kokuları hissetmeye çalışır,
· Tarafların hal hareket ve tavırlarını, giyim kuşamını gözlemler,
· İtfaiye araçlarının olay mahalline gelirken karşılaştığı zorluk ve engeller var ise onları inceler, · Yangın mahallindeki yangın söndürme sistemlerinin çalışır durumda olup olmadığını ve kurallara uygun kurulup kurulmadığını inceler, bu sistemlerde engelleme olup olmadığını kontrol eder,
· Yangın mahallinde bulunan yangın söndürme sistemlerine gelen elektriğin normal hattan ayrı bir hattan gelip gelmediğini araştırır. (Fabrikalarda bulunan yangın söndürme sistemlerine, fabrika hattı dışında başka bir hattan elektrik alınmalıdır.)
· Binada alarm sistemi veya kamera sistemi var ise durumu incelenir,
· Binada bulunması gereken manevi değeri büyük malzemeler ile hayvanların yangından önce bölgeden uzaklaştırılıp uzaklaştırılmadığı kontrol edilir,
· Binanın kapı ve pencerelerinin durumlarını tespit eder,
· Binadan çıkartılan ve bölgeden uzaklaştırılan malzeme ve cihazları kontrol eder,
· Yangın öncesinde, yangın bölgesindeki malzemeler eskileri ile değiştirilip değiştirilmediğini tespite çalışılır,
· Yangın bölgesinin yanmadan önceki durumunu tespit eder, kroki, şema vb. ele geçirmeye çalışır,
· Yangın bölgesinde havanın durumuna göre çelişen durumları tespit eder (örneğin hava soğuk ise camlar kapalı olmalı, sıcak ise kalorifer kazanının yanmaması gerekir)
· Yangının birden fazla bölgede gelişip gelişmediğini gözlemler,
· Yangın bölgesindeki hava durumunu ve rüzgâr yönünü tespit eder,
· İtfaiye tarafından yangının söndürülüp, soğutma işlemi tamamlandıktan sonra, gerekli emniyet tedbirleri alınarak üçüncü safha olan olay yerinin ilk incelemesi safhasına geçilir.
Yangının Çıkış Noktasının Bulunması
·Duvar üzerinde oluşan “V” şeklindeki yanma izlerinde, “V”’nin en alt noktası başlangıç noktasını gösterir,
· Başlangıç noktası, genelde zemine yakın yerdedir ve kömürleşme ve kararmanın en yoğun olduğu noktadır,
· Tavanda en çok zarar gören bölge başlangıç noktasına yakındır,
· Ampuller, şişeler ve bunun gibi cam malzemelerde başlangıç noktasını işaret eder şekilde bombeli bir erime görülür,
· Başlangıç noktasına uzak olan nesneler, eşyalar daha az zarar görmüştür,
· Zeminde bulunan çukurlar, başlangıç noktasının ve hızlandırıcıların bulunduğunun göstergesi olabilir,
· Cam üzerindeki is elle kolay silinmiyor, elde çok az is lekesi kalıyorsa bu yoğun fakat yavaş yavaş oluşmuş bir ısının göstergesidir,
· Camda ısının etkisiyle oluşan kararma az fakat is kolay silinebiliyorsa bu yavaş ama çok dumanlı bir yanmanın göstergesidir,
· İsli bölgelerde meydana gelen hilal şeklindeki (oval) kırıklar camın yanma sırasında çerçevede olduğunu gösterir,
· Yüksek yoğunluklu bir patlama sonucu kırılan cam birçok küçük parçaya ayrılır,
· Cam üzerinde bulunan çok küçük sayıdaki kararma camın, yangının başlama noktasına yakın olduğunu gösterir,
· Cam üzerindeki koyu renk duman isleri, camın yangının başlama noktasına yakın olduğunu gösterir,
· Cam üzerinde siyah ve kolay silinebilen is bulunması, bir hızlandırıcının varlığını gösterir,
· Koyu, pudramsı siyah is bulunması, yanan maddenin petrol türevi olduğunu gösterir.
Yangın Yerindeki Artıkların Toplanması ve Lâboratuvara Gönderilmesi
Adli olayların aydınlatılmasında bulguların değerlendirilmesi çok önemlidir. Kriminâl lâboratuvarlarda maddi bulgular teknik ve bilimsel yöntemlerle incelenip değerlendirilmekte, suç ve suçlunun belirlenmesine yardımcı olunmaktadır.
Yapılan lâboratuvar incelemelerinde yanıcı ve yangın hızlandırıcı maddelerin belirlenmesi ile çıkan yangınlarda kundaklama olup olmadığı tespit edilmektedir.
Yangınla ilgili artıklardan yangını başlatıcı olarak değerlendirilen benzin, motorin, gazyağı, ağır yağlar ve tiner gibi maddeler ve bunların çeşitli türevlerinin kullanılıp kullanılmadığının tespiti yapılabilir. Özellikle bu maddelerden henüz tam olarak yanmamış bölgelerdeki artıkların tespit edilerek alınması, yangın başlatıcının kesin olarak belirlenmesinde kolaylık sağlar. Bu nedenle en az zarar görmüş bölgeden başlayarak en çok zarar görmüş bölgeye doğru delil araştırması yapılmalıdır.
Yukarıda sayılan başlatıcılar son derece uçucu özellikler taşıdıklarından, yarı yanmış halı, kilim, elbise, kumaş koltuk, yatak parçaları, sünger, tahta parçaları, yanıcı madde kutuları vb. emici özellikteki buluntulardan toplanarak, hava geçirmez kapalı ambalajlara ayrı ayrı konulup, en kısa sürede lâboratuvara ulaştırılmalıdır.
Yangın hızlandırıcı bir yakıt kullanılmışsa (benzin, motorin, gazyağı gibi), içi boş gibi görünse de; konulduğu bidon, teneke gibi malzemelerin ağızları sıkıca kapatılarak lâboratuara gönderilmelidir. Özellikle kundaklama olaylarında molotof kokteyli kullanılmışsa cam parçaları ve şişe boyun kısımları ayrıca parmakizi açısından önemli deliller haline gelir. Olayda yakalanmış bir şüpheli şahıs varsa, giysileri hava almayacak şekilde paketlenerek lâboratuvara gönderilmelidir.
Yangının soruşturulması oldukça karmaşık bir konudur ve bu kapsamda olay yeri inceleme uzmanlarına çok önemli görevler düşmektedir. Delillerin tanınması, değerlendirilmesi, korunması ve toplanması olay yeri inceleme uzmanının beceri, kabiliyet, teknik bilgi ve deneyimine bağlıdır. Söz konusu deliller mahkeme aşamasında gerçeğin bulunmasına yardımcı olacak ve ancak işini çok iyi yapan uzman, bu delillerin yorumlanmasına ilişkin fikirlerini mahkeme nezdinde belirtebilecektir. Bu fikirlere karşı taraflarca, özellikle de bu tarafların kendilerine ait avukat ve uzmanları varsa karşı çıkılacak, olay yeri uzmanlarının hatalarını göstermeye ve delillerini çürütmeye çalışılacaktır. Bu nedenle olay yerinin incelenmesinde teknik donanımlı, bilgili, tecrübeli uzmanlara ihtiyaç olduğu gibi en iyi toplanmış delillere de sahip olunması gerekmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder